Tahir Desku “Në tërësi, jeta e tij ishte poezi e kohës”
Nga Engjëll I. Berisha
Tahiri ndonëse për shumë kënd bënte një jetë të çrregullt, sjelljet e tij, jeta që bënte dhe ai këngëtimi i tij kafeneve, ishte refleksim i kohës, apo më së miri mund të themi se ishte poezia që shkruhej nga çdo shqiptarë.
Tani, na duket ndryshe, edhe poezia, edhe sjellja e të gjithë neve, ngase jetojmë të lirë dhe mendojmë ndryshe. Por, atëherë, Tahiri i dërgoi një letër varrit me një poezi “Letër varrit”, ku I thotë se, “Dua të jesh sa më i gjatë, e sa më i gjerë që të kem kah të sillem shlirë, të kem ku të pushoi”. Ai, nuk jetonte me vdekjen, përkundrazi, jepte frymë jete, bile më të hareshme nuk e spjegonte kushë, por, e shihte vdekjen se si sillej mbi ne. Dhe poezia ishte ajo që nxjerrte nga sytë tanë atë gjendjen që ndodheshim. Dhe, poeti Desku ishte ai që dinte ta lexonte më së miri këtë. Që dinte ta thoshte botërisht më së miri.
E bile, ka dhe një varg tjetër ku i dërgon letër vdekjes. Ai thotë, “S’mund të më marrësh me vehte, ngase më mungon frymëzimi”. Këtë vetëm poeti mund ta thoshte atëherë. Dhe, kur i erdhi frymëzimi, ai shkoi ku pëlciste baroti për ta mbrojtur popullin e vetë dhe për tu takuar me vdekjen. Si duket edhe këtu, nuk iu ka dorëzuar vdekjës. Ndërsa në një natë dhjetori, në ditët e Lirisë, vdekja ia kishte zënë moment frymëzimin si afër dhe iu kishte çfaqur për ta marrur. Dhe e mori. Ju garantoi se nëse ka reinkarnim të jetës, Tahiri, gjithnjë do të reinkarnohet vetëm si poetë.
Ka shumë njerëz që e njohën, bile, derisa ai jetoi jashtë Kosove, e shtrini vetveten edhe më largë, tek çdo shqiptarë. Dhe erdhi me një mori miqësh në kujtesë dhe në vargje të tijë. Të gjithë ata që e njohën kanë vetëm një emërim të tijë, - ai poeti, thonë.
Unë, derisa bëra një copë jetë me te, duke ndarë dhomën në Prishtinë, pastaj për kohë të gjatë edhe në shtëpinë time, mbaj mend se në secilin gjest që bënte, secilen levizje, edhe kur shante siq shahen miqtë, nxjerrte poetikë nga vetvetja. Mbase, unë si mik i afërt i tij, e shihja të tillë, pasi që të tillë si poetë edhe e njoha.
Lirinë, e jetojë prapë duke u ankuar. I thashë, Tahir të ka mbetur disketë e vjetër të ankohesh. Tani jemi në rrethana të reja, duhet ta ndërrosh. Joooo more më tha. Nëse nuk kam ditur si ta përshkruaj në poezi Lirinë, së paku e di si ta shohë. Dhe nuk po e shohë të tillë. Edhe ne, gjenerata e jonë, nuk do ta bëjmë Lirinë, nëse ne e sollëm atë. Do ta bëjnë, ata që po rriten në Liri”. Këto janë disa nga dialogjet tona, nga ato netë të gjata që kaluam pas lufte në Gjakovë.
Tahiri më kishte inatë pse nuk e pija alkoholin. Më thoshte, “gomar i vetmi je ti që mund të rrish me mua, e nuk e qon një gotë. Nuk e di si e shkruan ti poezinë. A të dhemb ndokund, apo ne nuk jemi asnjëherë esull, e nuk e dijmë kah vijnë e kah shkojne dhembjet”. Kjo është bohemia e tijë rrugëve të Prishtinës. Netëve të gjata deri në mëngjes, që e kishte inatë gjumin ngase i bëhej se nuk po jeton derisa flenë. Dhe kur zgjohej heret thoshte, “Një popull që nuk e shehë diellin duke lindur, kurrë s’do të përparojë”.
Nga Tahiri mësova si ta shkruaj të motivuar poezinë. Përderisa nga Teki Dërvishi, mësova në tërësi se çka është poezi dhe çka është ironi
Tani, na duket ndryshe, edhe poezia, edhe sjellja e të gjithë neve, ngase jetojmë të lirë dhe mendojmë ndryshe. Por, atëherë, Tahiri i dërgoi një letër varrit me një poezi “Letër varrit”, ku I thotë se, “Dua të jesh sa më i gjatë, e sa më i gjerë që të kem kah të sillem shlirë, të kem ku të pushoi”. Ai, nuk jetonte me vdekjen, përkundrazi, jepte frymë jete, bile më të hareshme nuk e spjegonte kushë, por, e shihte vdekjen se si sillej mbi ne. Dhe poezia ishte ajo që nxjerrte nga sytë tanë atë gjendjen që ndodheshim. Dhe, poeti Desku ishte ai që dinte ta lexonte më së miri këtë. Që dinte ta thoshte botërisht më së miri.
E bile, ka dhe një varg tjetër ku i dërgon letër vdekjes. Ai thotë, “S’mund të më marrësh me vehte, ngase më mungon frymëzimi”. Këtë vetëm poeti mund ta thoshte atëherë. Dhe, kur i erdhi frymëzimi, ai shkoi ku pëlciste baroti për ta mbrojtur popullin e vetë dhe për tu takuar me vdekjen. Si duket edhe këtu, nuk iu ka dorëzuar vdekjës. Ndërsa në një natë dhjetori, në ditët e Lirisë, vdekja ia kishte zënë moment frymëzimin si afër dhe iu kishte çfaqur për ta marrur. Dhe e mori. Ju garantoi se nëse ka reinkarnim të jetës, Tahiri, gjithnjë do të reinkarnohet vetëm si poetë.
Ka shumë njerëz që e njohën, bile, derisa ai jetoi jashtë Kosove, e shtrini vetveten edhe më largë, tek çdo shqiptarë. Dhe erdhi me një mori miqësh në kujtesë dhe në vargje të tijë. Të gjithë ata që e njohën kanë vetëm një emërim të tijë, - ai poeti, thonë.
Unë, derisa bëra një copë jetë me te, duke ndarë dhomën në Prishtinë, pastaj për kohë të gjatë edhe në shtëpinë time, mbaj mend se në secilin gjest që bënte, secilen levizje, edhe kur shante siq shahen miqtë, nxjerrte poetikë nga vetvetja. Mbase, unë si mik i afërt i tij, e shihja të tillë, pasi që të tillë si poetë edhe e njoha.
Lirinë, e jetojë prapë duke u ankuar. I thashë, Tahir të ka mbetur disketë e vjetër të ankohesh. Tani jemi në rrethana të reja, duhet ta ndërrosh. Joooo more më tha. Nëse nuk kam ditur si ta përshkruaj në poezi Lirinë, së paku e di si ta shohë. Dhe nuk po e shohë të tillë. Edhe ne, gjenerata e jonë, nuk do ta bëjmë Lirinë, nëse ne e sollëm atë. Do ta bëjnë, ata që po rriten në Liri”. Këto janë disa nga dialogjet tona, nga ato netë të gjata që kaluam pas lufte në Gjakovë.
Tahiri më kishte inatë pse nuk e pija alkoholin. Më thoshte, “gomar i vetmi je ti që mund të rrish me mua, e nuk e qon një gotë. Nuk e di si e shkruan ti poezinë. A të dhemb ndokund, apo ne nuk jemi asnjëherë esull, e nuk e dijmë kah vijnë e kah shkojne dhembjet”. Kjo është bohemia e tijë rrugëve të Prishtinës. Netëve të gjata deri në mëngjes, që e kishte inatë gjumin ngase i bëhej se nuk po jeton derisa flenë. Dhe kur zgjohej heret thoshte, “Një popull që nuk e shehë diellin duke lindur, kurrë s’do të përparojë”.
Nga Tahiri mësova si ta shkruaj të motivuar poezinë. Përderisa nga Teki Dërvishi, mësova në tërësi se çka është poezi dhe çka është ironi
