Tahir Desku: ENGJËJT E LIRISË

Tahir Desku: ENGJËJT E LIRISË, NB "Gjon Buzuku" - Prishtinë, 2000


Monolog

Ra terri ra mordja vdekja ra
tunxh qielli e zezë toka rrënjët me lafështi
as natë as ditë është superhata
lëvizin gurët lisat plisat
hap perden e përhirët shfaqet Atdheu
i mplakur lodhur kërrusur vetmie
marr gurin drurin dheun
i shtrydh si shekujt e marrë marrëzie
i shtrydh derisa marrin gojën gjuhën
marr udhën e Zotit kërkoj Zotin tim
definoj:të gjitha rrugët drejt atdheut
nuk çojnë siç kam thënë në poezi
kthehem prapë nga fillimi
në token pa liri po de në tokë
ta zhvarros varros veten
me duart e mia
e klithi majë bote në kupë qielli:
qitja flaken Sami lushtaku
nën damarë më është ngrirë gjaku...




Fëmijë uri Tushillë

1.

Të gjithë lisat i kam veshur;n’tirq jelek e xhamadana.
i kam veshur. Me pushkë bomba jatagana i kam
ngjeshur. Lumenjët e kosovës shoka ua kam
bërë.Kam zbritur yjet në bregore për fyshekë në
rrethatore. Dhe pastaj filluan vallet.Bashkë me
ne shtojzavallet.

2.

Bjeshkëve t’larta ua morëm borën. Ia vumë malit plis
n’kry’. Fusha tej vidhte me sy. Malit tonë ia kish lakmi.

3.

Kështu ne bënim çudira. Bënim Ne mrekullira. 
Kur s’kishim bukë për fëmijët në malet e Drenicës.

4.

Mali ynë i shenjët. Mali ynë. Folë,ore! Ti je më i lartë
se Olimpi...




Baladë

Mujë Krasniqit dhe 36 të rënëve
Në Gorozhub,më 14 dhjetor 1998

Kush është ai që zbret nga mali
është Mujo Komandanti
është ai,Muja vetë,me njëqindë e dyzet
nga po vjen,nga Tropoja a nga Vlora?
kah vjen ai shkrinë bora
vjen në borë vjen në shi
nga Shqipëria në Shqipëri

As hëna nuk kishte dalë
rrëzë bjeshke atë natë
vetëm terri shtrihej si gjarpër i zi
terri që ndante atdheun në dysh
atdheun e moçëm nën qiellin gri
dhe pjesën tjeter nën shi...nën shi...

E rruga ishte e largët tek zhdukej në pafundësi
ai vështron fushat e paskaj të Kosovës
e mendon për zogjtë:

Nuk ka vend më t’bukur fluturimi
kur flet me lumenjët thotë:
është vend i papushtuar
kur numëron plagët shton:
vetëm vdekja ia shton bukurinë lirisë!

Pastaj zbardhë dita e plogësht
dhe ënëdërr e keqe numëron 36 herë
dhembja shtron gjakun përdhe
vashat shamizeza ulur nën një breg
kanë ndalur pranverën e bimët që mbijnë
diku në një shteg... diku në një rimë

Ai sërish n gritet dhe nis këngën e moçme
që këndohej në anët tona:
Nuk po mundem or shokë me folë
se m’ka ra do gjakë në gojë...




Kam mundur të vdes

Sa e gjatë kjo pushkë
që më bën hije mbi kokë
e ky shkëmb ku po e shkruaj
këtë varg

kam mundur të vdes
për shembull në Beverli Hills
Londer Paris a Barcelonë

bulevardeve të Europes Amerikës
mes gjinjëve të vashave
rimave e vrimave

kam mundur të vdes larg

bukur po vdes
tek ky shkëmb
në këtë varg




Duke kërkuar veten

Në turmën e njerëzve as në dhomë

me rima vargjesh
tinguj këngësh
as cicërima zogjsh

në kujtimet e vashave
mbrëmjeve përhënë nuk jam

Maje Kosmaqi
bombë e pazbrazuar

J

A

M




Cila je

Me çka të të krahasoj
me cilën këngë
me cilën bimë

me cilin varg
me cilen rimë

Je Ti vasha nga përralla
që në pëlhurë zemre
qëndisë nusërinë

apo Penelopë e shenjtë
që shpiku besnikërinë

me çka të krahasoj

Cila je
e butë
a e ashpër
si Atdhe




Në hijen e një peme

Nën hijen e një peme
i vetmuar jam shtrirë
në cilën degë
në cilin gjethë
e kam vdekjen

në cilën cicërimë zogu
është fshehur liria
përrallë e bukur

Kalimtari që iku
qenka tjertësuar
aspak s’i ngjante Atdheut

s’është siç thoshte
Lili Liria jonë
kur jeta formë zjarri krijon
eshtrat lëvizin mbi shtiza

e çdo gjë
merr formë fluturimi

Nën hijen e një peme
jam shtrirë për Dhe...




Meditim

Desha të them
pse nuk vdiqa
mes trandafilave
një natë të bukur vere

apo nën hijen e pemës
tek isha shtrirë për Dhe

pse bie fjala
në Prekaz a Kosmaq
nuk vdiqa
bri rrapit shekullor

ç’kuptim ka atdhedashuria
të jesh vetëm poetë i çmendur
pashë Zotin




Po vij

Unë drejt teje po vij
po vij nga maja e botës
a nga fundi i Detit të Zi
me njëqindë vjet përmbi

po vij ndoshta si zogu
apo si bimë
në gjethë bari
varg e rimë

ende s’kemi lindur
Lili...





Unë do të vij

Kur të vijë pranvera
do të nisem tek Ti
se të dua shumë

Të kam shpikur me një zjarr të ri
se jeta ndërroi formën e vet
tash do të provoj dhembjen deri në gjak
që të jem afër teje

nëse vdekja më ndalon
ti prit derisa të vijë pranvera

Unë do te vij
tepër i bukur
tepër i ri





Erdha në qytet

Qyteti turma rrugët spitali periferia

athua si vjen pranvera në këtë qytet
mbrëmja mbi rrokaqiej si bie
se do t’i zgjoj gjumashët me këngë
se pikë në zemër më ka rënë mërzia

në anët tona ra mordja e madhe
ç’do gjë u shnëdrrua në formë zjarri
fluturuan shtëpitë malet lisat plisat...

Erdha në qytet
që te bindem se i vdekur nuk jam
ndonëse mes të vdekurve prapë nis këngë
me të vdekurit rruga drejt atdheut çon

Udhëtojmë unë Ti e shokët e mi të rënë
e pikë në zemër na ka rënë mërzia

varros zhvarros varros
shokët bashkë me këngët e mia




Monomal

Është ankth
apo gjaku sërish
kryengritje te re zgjon
është hija ime
a e vdekjes
a kafshë që kalëron

merre në thumb
o Tahir Desku
se prapa po të vijnë
malet gurët dheu e Atdheu
merre e thuaj
hej këtu Unë...





Çka kam bërë për Ty

Kam ngritur kulla e ura
kam shpikur planete e qytete
kam zbrazur plumba e mortaja
një qytet e kam trazuar për Ty
dashuria ime

pasi të krijova nga uji jari lotët
Ti erdhe Semiramidë e shenjtë erdhe
pikëllim mallkim në mua derdhe

në jam ëndërr a s’di ç’po flas
hija jote kudo më vjen pas
stuhishëm bie mbi mua
derisa e skuqur gjak bëhet vetmia

n’dreq të mallkuar Ti dhe vargjet e mia





Kur të kthehesh

Ymer Shkrelit

Eh kur te kthehesh
ç’kullë kam ndërtuar
Drenicë-Babiloni
do ti shohësh
përmes vargjeplumbash

veç për fat jam çmendur
e kam harruar çdo gjë
ç’po rrej o zot mbaj mend
thoshe: Liria, Po

paj edhe të tjeret rrejnë
po thonë je në Europë
Azi Amerikë apo s’më kujtohet
ç’dreq thonë

mbrëmë kur ishim
Unë Ti Adem Jashari
pasi ike më tha:

kërkoj ca vargje
se s’po mund te vdes
hej,njeriu s’mund te vdes
se ka rënë mall i madh i Atdheut

Apo së paku pikturo Ballkanin
se thonë u zhduk
ra në Jon
e përpiu Deti i Zi
apo qielli gri
unë nuk di
thashë jam çmendur në pranverë
dhe kam vdekur një mijë herë




Duke të kërkuar

kamë vrapuar pas teje
Lililiria jonë

me pushkë në krahëror
bomba në duar
e shpirtë në dhëmbë

nga Majë Kosmaqi
kam këlthitur
heu ku te kam

në cilën shtresë zemre je fshehur
në ç’skutë bote
në ç’merdian

dhe me zjarr shuaje etjen
dhe me varr shëroja vdekjen
pastaj shtrydha një copë shkëmb
derisa pikoi

heu ku të kam
Lililiria jonë





Shtatë

Ore i shashtisur nga bukuria
ndonjëherë ndjehem fëmijë
dhe numëroj deri në shtatë
ky numër m’kujton fëmijërinë
dhe luftën për Liri:
shtatë herë në ajër
shtatë në shkëmb

dhe mbaj mend
bjeshkët fluturuan
e lisat ranë për Dhe




LuleDrenicë

Këputa një Luledrenicë
dhe asgjë tjetër
s’me kujtohet
në kam qeshur a kam qarë

këputa një LuleDrenicë
dhe u nisa tek Ti
te të them-jam gjallë
dhe po vjen liria

këputa një LuleDrenicë
dhe asgjë tjetër
unë shpëtova gjallë
lulja kish vdekur




Unë nuk jam engjëll

eh po te mos kishin vdekur kujtimet
do të thurja vargje për Ty

se q’bukuri fshihej në sytë e Tu
ç’ëndërr strukej nën flokët e brishta
apo thellë në zemrën tënde
si një i vdekur
shndërrohesh në engjëll

do të flisja pastaj
si ikën ditët netët rrugët qytetet
festat dhe takimet
nën bli

eh po të mos kishin vdekur kujtimet

ik tash Lumë i Harresës
se sapo nuk vdiqa
duke të dashur





Udhëtimi i fundit

Në shpinë mbaj eshtrat dheun varret
Raçakun Deliajt Jasharet
E udhëtoj drejt Londrës
Pa varkë avion
nisem vargmaleve të mia këmbë
dhe u them: Merrni tash
se u a prisha qetësinë anembanë
për pak tokë për pak qiell
se kam zogj shumë...





Drenica

1.

Desha të këndoj
këngën më të bukur për ty
Drenica ime

po ti je këngë e shkuar kënge
ti je vetë poezi
qielli kur te pa së pari
nga bukuria jote u bë gri

gri
gri

pastaj dielli nga xhelozia
u bë zjarr
shkrumb e hi

edhe hëna për inat
e la ditën
shkoi me natë...

2.

Je më e mira
nga të gjitha mrekullitë e botës
kur mbi Ty shtrihet liria

kur të shoh
bëhem bimë
bëhem gur
bëhem lis

borë mbi malet e tua
mbi kokën tënde plis





Merrni këto vargje

Merrni tash këto vargje
merrni e varrosni në tokën time

thellë diku
thellë ose zbrazni majë Çiçavice

se po u shfaq kryeneqësia
bomba bëhen vargjet e mia




Xhevat Demaku

Ç’na u mbush toka plot me vorre,
A durohet shkau n’oborre?!

Një mortajë e mban në dorë
në dorën tjetër një yll
buzëqeshja hyjnore në mes
është ngrirë

kur shfaqet harresa
ai zgjohet e bën roje
maleve te Arbërisë
e thotë:jam tepër i ri
për te vdekur

pastaj ec lehtë
të mos e shkel token
mendon:kush shkel dheun Atin
shkelë gjakun fisin

ndalet sërish e mbjell një lule
midis atdheut
bën roje - është tepër i ri për të vdekur




Ilaz Dërguti

A e keni parë
maje kullash në Rezallë
në njërin sy i digjet qielli
me tjetrin hedh zjarr

nga krismë e pushkës së tij
ndalet lumi në një shteg

çudi
përreth kullat bëjnë zili





Rasim Kiçina

A është ai apo vetëtima
është ai Rasim Kiçina
jelek shkruar vrima-vrima

zhduket muzgu agu gëdhinë
ai po vjen me bjeshkë në shpinë
po e sjell një bjeshkë me varre
po ia sjell tokës lirinë

heu Rasim Rasim Kiçinë

me cilën lutje të të zgjoi tash
në cilin shkëmb ta gdhen emrin
në cilin libër ta nënshkruaj Përjetësinë

Rasim Kiçinë





Sylejman Selimi

Thuaje një fjalë
o Sylejman Selimi
me atë pushkë të gjatë

thuaje një fjalë
pashë njat zot që ke përmbi

mbaj mend thoshe:
fjala heshtjes ja humb bukurinë
e tevona
toka është e Zotit
liria jonë...





Ragip Halilaj

Para se te vriteshe
ç’fjalë kishe folur me vëllain Rasim
në cilën përrallë
të ishte ndalë dëshira

cila plagë të dhimbte më shumë
Kosmaqi Likoci Çiçavica
a fushat e përgjakura të Dukagjinit
cila

cila ishte ëndrra
që kurrë s’e kishe parë

paj e di or mik Liria është
fjalë e shpikur filozofke




Lutje mesisë

Merri o Zot
nën mbretërinë tënde merri
merri se i kam mbuluar
me një copë qiell në një copë dhe
sall për hatrin tënd

Ja ku janë
midis atdheut thellë në tokë
sall të të mbaijnë bimët lulet
merri o Zot
të gjthë po lutemi për ta
a i po i dëgjon lutjet tona
merri se në emrin tënd kanë rënë
engjëjt e lirisë





Dëshira e fundit

Fehmi e Xhevë Lladrovcit

Paj të vdesim për Atdhe
thanë e pastaj
fjala mori dhënë:
i pamë në një bimë

të tjerët: u shëndrruan në yje

turma u tha: u benë vetë istikamë
unë betohem. i kamë parë
duke fluturuar dy koka të një shkabe
si një shpirt majë qielli

Fehmi o Fe
Flut’ro tash mbi Atdhe
PROTE

Xhevë o xhevahir
Flut’ro tash mbi Atdhe
PROTE





Tregim biblik

Adem Jasharit

Ajo pushkë që te mori ty
Muar Kosovën bri për bri

Së pari u krijua toka
qielli pastaj Kosova
dhe Njeriu
Adami

Çdo gjë fillon me Ty

tash sille globin në gisht
vëre flamurin majë bote

ngjite n’qiell
e ruana nga e liga

O Zot
Adem
Adam
Jashari






Halil Therra

Prite Lilo

Lilë Zhabota
se nën këmbë më digjet toka

përmes yllit
merre në thumb
kalle flakë
bëje shkrumb

me gryk pushke
me teh shpate
hudhi qenat
në Karpate





E hënë

Fryma e tokës
më mori fletët
dhe harten e Atdheut
zjarr e shi



E marte

Sa mortore kjo e martë
shtatë m’janë prerë
shtatë m’ janë vrarë
kam kënduar nuk kam qarë



E merkure

I kamë veshur rrobat zi
ulur jam në një shkëmb
vizatoj varr në dhe



E enjte

1. 
 Kllitja ime ua zë frymën maleve

2.
Gjaku s’më lë të ngritem në këmbë

3.
E mas trupin pastaj numëroj

4.
Tamam për të vdekur




E premte

Shqiponjat po fluturojnë qiellit mbi re
e tokës së zezë
Ne...


E shtunë

E shtunë e shtunë e shtunë
po digjesh Ti
po digjem Unë


E diel

A do të jetë Diellore
Diellore a do të jetë
Oj Nanë...



Dita që mungon

A do të ketë emrin
përrallë e bukur
apo ditë e lirë që mungon




Dashuria

Vetëm ajo nuk plaket
vetem ajo nuk matet
shihet
as preket

Po u largove
të ngrin acari
po u afrove
djeg

ajo është vetë zjarri

kujdes nga njrëzit
që u mungon

u mungon...